Nie ma rzeczy cenniejszych od życia i pamięci – mówi profesor Aleksander Skotnicki w rozmowie z dwójką krakowskich dziennikarzy: Katarzyną Kachel i Maciejem Kwaśniewskim. I właśnie tym jest ten wywiad-rzeka opublikowany przez Wydawnictwa Znak – zapisem życia, zapisem pamięci, lecz nie tylko profesora, ale też życia ludzi, którzy go ukształtowali i wciąż mają na niego wpływ, pamięci nie tylko indywidualnej, lecz też zbiorowej, polskiej i żydowskiej.
Profesora Aleksandra B. Skotnickiego chyba nikomu nie trzeba przedstawiać, jednak z obowiązku przypomnimy – jest wybitnym polskim hematologiem. W latach 1993-2018 kierował Kliniką Hematologii Collegium Medicum UJ, w której mimo wielu przeszkód stworzył doskonały ośrodek przeszczepów szpiku i nowoczesnego leczenia białaczek. Odznaczony wieloma medalami i nagrodami, m.in. Gloria Medicinae, Bene Meritus, Honoris Gratia, Laurem Profesjonalisty Forbesa itd. Jest uczniem i następcą profesora Juliana Aleksandrowicza (poświęcił mu w „Arce” cały rozdział). To prof. Aleksandrowicz wpoił młodemu doktorowi Skotnickiemu zasadę Hipokratesa: „Nieważne, jaka choroba, ważne jaki człowiek na nią choruje”. I tak też prof. Skotnicki postępuje z pacjentami – zanim zacznie leczyć, chce ich poznać. A kiedy nie mógł się pogodzić ze śmiercią, wiedząc, że uzdrowienie jest możliwe, stworzył w Krakowie ośrodek transplantacji szpiku. W czasie, kiedy kierował Kliniką, przeprowadzono ich 1200.
Tej liczby profesor nie zapomni. Dlaczego? Bowiem dokładnie tyle istnień ocalił Oskar Schindler. A kolejnym, po ratowaniu ludzkiego życia i zdrowia, wyzwaniem jest dla profesora Skotnickiego ratowanie pamięci o ofiarach Holokaustu, o przedwojennych mieszkańcach Krakowa, o ocalonych przez Schindlera. Na tym polu profesor działa od wielu lat, organizując wystawy, konferencje, publikując książki o żydowskich współobywatelach przedwojennego Krakowa. Organizował również spotkania krakowian, którzy przeżyli Shoah. Za tę działalność był zresztą także wielokrotnie nagradzany. Z inicjatywy Stowarzyszenia Krakowian w Izraelu oraz warszawskiej fundacji „Z głębokości” prof. Aleksander B. Skotnicki otrzymał honorowe wyróżnienie „Za zasługi dla ochrony Dziedzictwa Żydowskiego w Galicji”. „Na co dzień zajmuję się ratowaniem życia. Historie tych, którzy je zachowali w tak okrutnych czasach, wzbogacają mnie jako lekarza. Pomagają mi wskazywać moim chorym wartość i sens życia” – wyjaśnia prof. Skotnicki.
Odwaga profesora widoczna jest na każdym polu, nie boi się angażować w sprawy trudne. Np. wiosną 2019 r. publicznie stanął w obronie protestujących nauczycieli, pisząc list otwarty do krakowskiego „Dziennika Polskiego”. Dlaczego? Ponieważ jedną z osób, które swą postawą go ukształtowały, była babcia Anna Sokołowska, nauczycielka.
Jaką była kobietą? O niej, o rodzicach, nauczycielach, o tych, którym profesor pomógł i którzy jemu pomogli, o medycynie, historii i życiu można przeczytać w tej książce.
– Napisać ją nie było łatwo. Profesor chętniej mówi o innych niż o sobie. Oswajanie trwało długo, lecz w końcu się udało. Efekt ocenią Czytelnicy – powiedzieli nam autorzy – Katarzyna Kachel i Maciej Kwaśniewski.
JGH
„Arka. Opowieść o życiu i przetrwaniu. Aleksander Skotnicki w rozmowie z Katarzyną Kachel i Maciejem Kwaśniewskim”; Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2019