Ministerstwo Zdrowia uznało COVID-19 – chorobę zakaźną wywołaną wirusem SARS-CoV-2 za chorobę zawodową, jeżeli ocena warunków pracy pozwala jednoznacznie lub z wysokim prawdopodobieństwem stwierdzić, że zachorowanie było spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy. Była to odpowiedź na apel Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej skierowany w tej sprawie do Premiera.

Jednak by lekarze i lekarze dentyści mogli skorzystać z tej regulacji, muszą zostać spełnione określone przesłanki.

W związku z sytuacją epidemiologiczną, apelem nr 13/20/P-VIII z 30 marca 2020 r., Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej zwróciło się do Prezesa Rady Ministrów w sprawie uznawania choroby zakaźnej wywołanej u lekarza lub lekarza dentysty wirusem SARS-CoV-2 za chorobę zawodową.

W apelu wskazywano w szczególności na potrzebę odrębnego wpisania choroby zakaźnej wywołanej wirusem SARS-CoV-2 do wykazu chorób zawodowych, w celu  usunięcia wątpliwości organów orzekających i ukształtowania jednolitej praktyki orzeczniczej w tym zakresie. Podkreślono, iż ryzyko zakażenia wywołanego koronawirusem podczas wykonywania obowiązków zawodowych jest w grupie zawodowej lekarzy i lekarzy dentystów znacznie wyższe niż w przypadku innych grup zawodowych, szczególnie gdy ma to miejsce w sytuacji braku wystarczających środków ochrony indywidualnej dla lekarzy oraz braku dostatecznie dokładnych badań naukowych  pod kątem sposobów skutecznej ochrony przed  ww. wirusem.

W odpowiedzi na wspomniany apel Ministerstwo Zdrowia pismem z 21.04.2020 r. (znak: ZPM.051.135.2020.MŚ) poinformowało, iż choroba COVID-19 jest chorobą zakaźną i jako taka, w świetle obowiązujących przepisów, jest ujęta w pkt 26 wykazu chorób zawodowych stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1367).

Link do pisma: https://nil.org.pl/uploaded_files/art_1587754028_minister-zdrowia-z-upowaznienia-popr-mt-1.pdf

Zgodnie z art. 235¹ ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, „ Za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych „narażeniem zawodowym”. Rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych (art. 235² Kodeksu pracy).

Obligatoryjnego zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej dokonuje pracodawca oraz lekarz podmiotu właściwego do rozpoznania choroby zawodowej. Zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej może również dokonać pracownik lub były pracownik, przy czym osoba aktualnie zatrudniona zgłasza podejrzenie za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną. Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się państwowemu inspektorowi sanitarnemu lub okręgowemu inspektorowi pracy, a ich właściwość ustala się w szczególności według miejsca, w którym praca jest lub była wykonywana przez pracownika (por. art. 235 Kodeksu pracy).

Wykaz chorób zawodowych, okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym, sposób i tryb postępowania dotyczący zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmioty właściwe w sprawie rozpoznawania chorób zawodowych określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych.

Sposób dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób, zasady prowadzenia rejestrów chorób zawodowych oraz wzory dokumentów i formularzy stosowanych w postępowaniu dotyczącym tych chorób, a także dane objęte rejestrem chorób zawodowych określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 1 sierpnia 2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób.

Akty prawne:

• ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.2019.1040 t.j. z późn. zm.),
• rozporządzenie Rady Ministrów z 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. z 2013 r., poz. 1367 – t.j.),
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z 1 sierpnia 2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób (Dz.U. z 2013 r., poz. 1379 – t.j. z późn. zm.),
• ustawa z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. z 2019 r. poz. 1239, t.j. z późn. zm.),
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z 27 lutego 2020 r. w sprawie zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r., poz. 325).

Dariusz Dziubina