Tak to zwykle bywa, że większość zmian ma swoją inaugurację z początkiem roku. Nawet wszelkie nasze prywatne postanowienia odkładamy do realizacji od 1 stycznia. Z początkiem tego roku wszedł obowiązek wystawiania e-skierowań, już dwa lata temu, też w styczniu, zastąpiliśmy recepty papierowe e-receptą. Pamiętam nasze obawy, ale czas pandemii pokazał, jak świetnym jest ona narzędziem.
Tak jest właśnie z zapisami Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, które „przeleżały” kilka lat i wchodzą w życie właśnie od 1 stycznia 2022 r. Dotyczą one m.in. organizacji i realizacji staży podyplomowych. Generalnie można zauważyć, że tu również przechodzimy na działania elektroniczne, i to nie tylko z uwagi na ochronę lasów. Narzędziem do tego jest tym razem dobrze już znany System Monitorowania Kształcenia (SMK), do którego teraz dołączą absolwenci uczelni medycznych, zamierzający odbyć staż podyplomowy. Od 1 stycznia wszystkie „operacje” stażowe będą odbywały się w SMK, począwszy od złożenia podania o przyznanie miejsca stażowego poprzez prowadzenie Elektronicznej Karty Stażu Podyplomowego (EKSP) do zaliczenia stażu przez jego koordynatora. Przez lata o możliwości wyboru miejsca stażowego decydowała średnia ocen z całości studiów. Od nowego roku tę średnią można będzie podwyższyć np. o 0,5 za status pierwszego autora doniesienia naukowego.
Zmienia się również program stażu – do części stałej będą wchodziły dla lekarza: choroby wewnętrzne, chirurgia ogólna, pediatria, medycyna rodzinna, intensywna terapia, medycyna ratunkowa. W przypadku lekarza dentysty są to staże cząstkowe z: chirurgii stomatologicznej, stomatologii dziecięcej, ortodoncji, periodontologii i chorób błony śluzowej, protetyki stomatologicznej, stomatologii zachowawczej z endodoncją. Zarówno lekarz, jak i lekarz dentysta będą mieli możliwość personalizacji swojego stażu, tzn. wyboru dodatkowo trzech dyscyplin medycznych, którymi są zainteresowani. Do istniejących już szkoleń stażowych dołączą szkolenia z bezpieczeństwa pacjenta, diagnostyki i leczenia HCV – realizowanego w ramach stażu w dziedzinie chorób wewnętrznych, szkolenia z profilaktyki onkologicznej oraz z leczenia bólu, komunikacji z pacjentem i zespołem terapeutycznym, przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu, zdrowia publicznego, w tym profilaktyki szczepień ochronnych.
Jak widać, staż będzie znacznie zmodyfikowany, a co za tym idzie – zwiększają się zadania izby lekarskiej w organizacji szkoleń. Warto też zauważyć, że nowe przepisy przekazują izbie lekarskiej możliwość udzielania zgody na rozpoczęcie stażu podyplomowego w innym terminie (poza 1 marca i 1 października). Do tej pory było to w gestii Ministra Zdrowia.
Od 1 stycznia 2022 r. wchodzą też w życie zapisy Ustawy dotyczące specjalizacji lekarskich. Generalnie można te zmiany określić jako: specjalizacja w systemie modułowym, wszystkie czynności tylko w SMK, nowy egzamin – PEM (państwowy egzamin modułowy). Z zapisów Ustawy dowiemy się o dysponowaniu miejscami rezydenckimi, o możliwości odbywania stażu w szpitalu pierwszego lub drugiego stopnia podstawowego poziomu zabezpieczenia zdrowotnego, o systemie przyznawania miejsc stażowych i wielu innych szczegółach. O tym wszystkim napisano w Art. 16 Ustawy – zainteresowanych zachęcam do lektury.
Warto również poinformować o nowym dokumencie Prawo Wykonywania Zawodu, jakie zamierza nam wprowadzić MZ, również od 1 stycznia. Wokół tego tematu było wiele dyskusji: karta poliwęglanowa z chipem zawierającym elektroniczną informację o właścicielu, która to karta miała też być kluczem do systemu np. e-recepty. W następnych projektach proponowano likwidację dokumentu, a PWZ miało być wpisem do Centralnego Rejestru Lekarzy. Zmieniały się osoby w ministerstwie i zmieniały się koncepcje. Ta obecna, już wielce zaawansowana, dotyczy karty poliwęglanowej zróżnicowanej kolorystycznie na PWZ bezterminowe i terminowe. Nie wchodząc w szczegóły, zapewne od 1 stycznia będziemy wydawać PWZ w nowej formie. Początkowo będzie to dotyczyło absolwentów studiów medycznych wstępujących do naszej Izby. Dotychczasowy dokument PWZ, ten w formie książeczki, nie traci swojej ważności. W późniejszym terminie można będzie kierować do Izby wnioski o jego wymianę.
Od 1 stycznia… Może choć od tego terminu wejdą w życie zmiany w sektorze opieki zdrowotnej, wynegocjowane przez komitet protestacyjno-strajkowy zawiązany po proteście zawodów medycznych 11 września br. Miałem nadzieję, że nowe, lepsze warunki będą obowiązywały od września, później, że od października. Obserwujemy manewry ministerstwa w kontaktach ze związkami zawodowymi, co chwila z innymi, i z komitetem protestacyjno-strajkowym. Widzimy zwodzenie obietnicami i brakiem finansowania, choć w budżecie państwa mamy nadwyżkę 80 mld zł. Może więc choć od 1 stycznia… Oby 2022 r.
Mariusz Janikowski
Sekretarz ORL w Krakowie