Naczelna Izba Kontroli 24 sierpnia br. przedstawiła raport z kontroli wyceny świadczeń opieki zdrowotnej, które to zadanie w 2015 r. od NFZ przejęła Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji. W opinii NIK system wyceny świadczeń był nieefektywny, pomimo na ogół prawidłowej realizacji zadań przez AOTMiT oraz NFZ.
Jedną z przyczyn opóźnień w opracowywaniu taryf był niejednolity sposób prowadzenia rachunku kosztów w podmiotach leczniczych, który znacząco utrudniał Agencji uzyskanie niezbędnych danych. Przekładało się to na czas trwania wyceny świadczeń (proces ten trwał średnio 192 dni, a w najdłuższym przypadku nawet 464 dni), a co za tym idzie – na niski stopień (33 proc.) realizacji planów taryfikacji. W badanym okresie (2015-2020) nie opracowano taryf dla 1500 z 2226 świadczeń planowanych lub zleconych przez Ministra Zdrowia. Na niski stopień realizacji planów miały też wpływ: czasochłonność procesu taryfikacji, w tym przekraczające rok oczekiwanie na dane od świadczeniodawców oraz ich weryfikację przez AOTMiT, a także doraźne zlecanie przez Ministra Zdrowia wyceny świadczenia (minister mógł używać takiego trybu w szczególnych przypadkach, ale korzystał z niego nagminnie).
NIK zwraca również uwagę, że taryfą objęto niespełna 17 proc. świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia (ujęcie wartościowe). Wartość sfinansowanych w 2019 r. świadczeń opieki zdrowotnej, dla których prezes AOTMiT opublikował taryfę, wynosiła 15,2 mld zł, wobec ogólnych kosztów świadczeń na poziomie 90,1 mld zł.
Ponadto Minister Zdrowia nie zatwierdził lub nie zmienił 54 taryf świadczeń opracowanych przez prezesa Agencji w latach 2018–2020, mimo że uzyskały one pozytywną opinię Rady ds. Taryfikacji. Minister swoje decyzje uzasadnił dezaktualizacją części analiz i projektów taryf oraz wprowadzaniem na rynek bardziej innowacyjnych rozwiązań. Ponadto w latach 2015–2020 (do 28 września) Agencja opracowała łącznie 138 projektów taryf, które nie zostały opublikowane w BIP do konsultacji zewnętrznych z powodu wstrzymania lub wycofania zlecenia przez MZ. W ocenie NIK, takie działanie naraża budżet państwa na nieuzasadnione koszty.
NIK stwierdziła również przypadki braku dostępu do świadczeń w następstwie niedokonania ich wyceny. Przykładem jest System Ciągłego Monitorowania Glikemii w Czasie Rzeczywistym (CGM-RT) u dzieci i młodzieży do 26. roku życia z cukrzycą typu 1, leczonych za pomocą pompy insulinowej. Taryfa dla tego świadczenia została opracowana przez Agencję i uzyskała pozytywną opinię Rady ds. Taryfikacji, ale nie została zatwierdzona przez Ministra Zdrowia. Natomiast prezes NFZ nie wywiązał się z obowiązku określenia dla tego świadczenia jednostek rozliczeniowych i ich wartości, jaki na nim ciążył w przypadku nieustalenia taryfy przez Agencję. Świadczenie to nadal nie jest finansowane przez płatnika, pomimo włączenia go do koszyka świadczeń gwarantowanych w 2018 r.
Ponadto począwszy od 2017 r. prezes NFZ, nie dysponując niezbędnymi do tego danymi, kilkunastokrotnie kompleksowo podwyższał wycenę świadczeń o kilka lub kilkanaście procent w poszczególnych rodzajach lub zakresach świadczeń. NIK negatywnie oceniła wprowadzenie tych zmian bez rzetelnej analizy kosztowej. (…)
Więcej na: https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/wycenia-swiadczen-opieki-zdrowotnej.html
opr. KD