O przemocy w rodzinie w ostatnim czasie mówi się wyjątkowo dużo. Burzliwe dyskusje toczą się wokół międzynarodowej konwencji „antyprzemocowej”. Przypominamy więc kilka podstawowych regulacji przyjętych w polskim prawie, bowiem nierzadko to właśnie lekarze są tymi, którzy jako pierwsi dostrzegają dramat.

Zgodnie z przepisami ustawy z 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie „przemoc w rodzinie” to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członka rodziny, w szczególności narażające go na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające jego godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na jego zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osoby dotkniętej przemocą (por. art. 2 pkt 1).

„Członkiem rodziny” w rozumieniu w/w ustawy jest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, osoba pozostająca we wspólnym pożyciu, a także inna osoba wspólnie zamieszkująca lub gospodarująca (por. art. 2 pkt 2).

W zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie ustawa określa w szczególności zadania i obowiązki nałożone na m.in. władze publiczne oraz przedstawicieli jednostek pomocy społecznej i ochrony zdrowia. Zgodnie z art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych lub zawodowych powzięły podejrzenie o popełnieniu ściganego z urzędu przestępstwa z użyciem przemocy w rodzinie, niezwłocznie zawiadamiają o tym policję lub prokuratora.

Kolejną przewidzianą ustawą instytucją jest procedura „Niebieskie Karty”, obejmująca ogół czynności podejmowanych i realizowanych w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy w rodzinie przez przedstawicieli jednostek organizacyjnych: pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, oświaty i ochrony zdrowia, policji,  (por. art. 9d). Procedura wszczynana jest w wypadku, gdy określony ustawą podmiot, w toku prowadzonych czynności służbowych lub zawodowych powziął podejrzenie stosowania przemocy wobec członków rodziny lub informację taką uzyskał w wyniku zgłoszenia dokonanego przez członka rodziny lub przez osobę będącą świadkiem tej przemocy. Wszczęcie procedury następuje przez wypełnienie formularza „Niebieska Karta”. Podejmowanie interwencji wobec rodziny dotkniętej przemocą, które odbywa się według procedury „Niebieskie Karty”, nie wymaga zgody ofiary przemocy.

Szczegółową procedurę oraz wzory formularzy określa Rozporządzenie Rady Ministrów z 13 września 2011 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz. U. z 2011 roku, Nr 209, poz. 1245 ).

Link do rozporządzenia: http://dziennikustaw.gov.pl/DU/2011/s/209/1245

Dariusz Dziubina