Zgodnie z art. 40 ust. 1 Ustawy z 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty  lekarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu. Standard tajemnicy lekarskiej jest jednym z najistotniejszych elementów warunkujących prawidłowość wykonywania zawodu lekarza. Problematyka tajemnicy ma bardzo szeroki wymiar ponieważ, oprócz ogólnych regulacji z Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, nierzadko koniecznym jest sięgnięcie do uregulowań szczegółowych, które np. w odniesieniu do określonych dziedzin medycyny czy typu świadczeń medycznych kształtują ten standard w sposób indywidulany. Warto przypomnieć, że w ubiegłym roku (obok już wyżej wspomnianych zmian w zakresie udostępniania dokumentacji osobom bliskim) zmieniły się także generalnie reguły ujawnia informacji o stanie zdrowia pacjenta objętych tajemnicą lekarską.

Co do zasady po śmierci pacjenta osoba dla niego bliska (małżonek, krewny do drugiego stopnia lub powinowaty do drugiego stopnia w linii prostej, przedstawiciel ustawowy, osoba pozostająca we wspólnym pożyciu lub osoba wskazana przez pacjenta) może wyrazić zgodę na ujawnienie informacji objętych tajemnicą.

Zwolnienia z tajemnicy lekarskiej w w/w trybie nie stosuje się, jeśli ujawnieniu tajemnicy sprzeciwi się inna osoba bliska lub sprzeciwił się temu pacjent za życia. Sprzeciw w takim przypadku dołącza się do dokumentacji medycznej pacjenta.

W przypadku sporu między osobami bliskimi o ujawnienie tajemnicy lub o zakres jej ujawnienia, zgodę na ujawnienie tajemnicy wyraża sąd w postępowaniu nieprocesowym na wniosek osoby bliskiej lub lekarza. Lekarz może wystąpić z wnioskiem do sądu także w przypadku uzasadnionych wątpliwości, czy osoba występująca o ujawnienie tajemnicy lub sprzeciwiająca się jej ujawnieniu jest osobą bliską. Sąd, wyrażając zgodę na ujawnienie tajemnicy, może określić zakres jej ujawnienia.

W przypadku gdy pacjent za życia sprzeciwił się ujawnieniu tajemnicy lekarskiej, sąd może wyrazić zgodę na ujawnienie tajemnicy, jeżeli jest to niezbędne:

1) w celu dochodzenia odszkodowania lub zadośćuczynienia, z tytułu śmierci pacjenta,

2) dla ochrony życia lub zdrowia osoby bliskiej.

Sąd działający w w/w zakresie bada:

1) interes uczestników postępowania,

2) rzeczywistą więź osoby bliskiej ze zmarłym pacjentem,

3) wolę zmarłego pacjenta,

4) okoliczności wyrażenia sprzeciwu.

mgr Dariusz Dziubina